پرسش:منظور از «رؤیای صادقه» چیست؟ آیا «رؤیای صا؟دقه» حقیقت دارد؟
پاسخ اجمالی: رؤیای صادقه شهودى است که در حالت خواب صورت مى گیرد؛ رویاهای صادقانه مربوط به آینده بوده و پرده از روى اسرارى بر مى دارند که به حقیقت مى پیوندند. در قرآن به هفت مورد از این رؤیاهاى صادقه اشاره شده است، مانند: رویای صادقه پیامبر(ص) مبنی بر وارد شدن همراه با اصحابش برای ادای سنّت عمره که در فتح مکّه محقق شد، یا رویای صادقه حضرت یوسف(ع) درباره مورد سجده قرار گرفتن، یا خواب هم بندیان یوسف در زندان، و خوابی که عزیز مصر دید و حضرت یوسف(ع) همه این خواب ها را تعبیر کرد و … . رؤیاهائى که جنبه حکم و فرمان دارد و نوعى از وحى در حالت خواب محسوب مى شود. مانند رؤیاى ابراهیم(علیه السلام).
نخستين پيام پيامبر اسلام پيام "پرستش"بود، اما اینکه پرستش چگونه، در چه قالبى و در چه صورتى بايد تحقق بپذيرد، متعلق به دوران‌هاى بعدى است. بعدها، پيامبرآمد و جامه‌اى از فقه نيز بر تن اين پيام‌ها پوشاند. دستورات پيامبر، دستورات توجيه ارزشى ـ اخلاقى بود. پيام‌هاى نخستين پيامبر، چون آتش به دامن مردم آن جامعه مى‌افتاد و آنها را به لرزه در مى‌آورد. در دوران "مدينه" بود كه پيامبر عمدتا به فروع حقوق و فقهيات روى آورد و پيام‌هاى اخلاقى خود را تفسير حقوقى كرد و براى آنها، مصداق‌هاى فقهى معين كرد. در مدينه بود كه واجبات و مستحبات را بيان كرد. تجربه پيامبرانه، رفته رفته، كامل‌تر و پخته‌تر شد و خطوط اصلى مكتب او بهتر از پيش ترسيم و تصوير شد.تا وقتى كه پيامبر از دنيا رفت؛ مكتبى را براى آيندگان باقى گذاشت كه آنچه را مى‌خواست، كم و بيش در آن به وديعه نهاده بود. وقتى كه دين، صورت فقهى و شكل نهايى خود را يافت پيامبر به پيروانش آموخت كه چگونه مى‌توان ارزش‌هاى فقهى را در قالب‌هاى حقوقى ريخت، اينجا بود كه سخن از كمال دين پيش آمد و گفت:
«اليوم‌اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتى او رميت لكم الاسلام دينا»
براى خيلى‌ها شگفت‌آور بود كه چرا اين آيه، در ميان آيات حقوقى آمده است.
مهترین لازمه و ثمره‌ی «توحید» که زیربنایی‌ترین نگرش قرآنی است، این است که ما انسان‌ایم؛ خدا نیستیم و نباید خدایی بکنیم. نه شأن خدایی به کسی بدهیم و نه برای خودمان شأن خدایی قایل باشیم:
«قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللّهَ وَلاَ نُشْرِكَ بِهِ شَيْئًا وَلاَ يَتَّخِذَ بَعْضُنَا بَعْضًا أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللّهِ»(آل‌عمران/۶۴)؛ بگو: اى اهل كتاب، بياييد بر سر سخنى كه ميان ما و شما يكسان است بايستيم كه جز خدا را نپرستيم و چيزى را شريك او نگردانيم و بعضى از ما بعضى ديگر را به جاى خدا به خدايى نگيرد.
چنین نگرشی از توحید و عبادت، یاری‌گرِ آزادی باشد. نه تنها پذیرای خداییِ دیگران نباشیم، که خود نیز از اینکه خداگونه با ما رفتار شود، ابا کنیم
از حمدون قصّار پرسیدند که: «بنده کیست؟» گفت: «آن که نپرستد و دوست ندارد که او را بپرستند.»(تذکرة‌الاولیا)
نقدی بر نظریه وحی پیامبر اسلام دکتر سروش بعضی می‌گویند كه وحی همان تجربه شاعرانه‌ای است که شاعران احساس می‌کنند و تفاوت اساسی بین این دو وجود ندارد؛ و برخی این اندیشه را فراتر برده و می‌گویند كه پیامبر اسلام تولید کننده قرآن است و هر چند محتوا از خداست ولی الفاظ ساخته ذهن پیامبر است. علم رسول خدا خطاپذیر و در اندازه دانش مردمان هم عصر خود اوست.
وحی، الهام است. این همان تجربه‌ای است که شاعران و عارفان دارند؛ هر چند پیامبر این را در سطح بالاتری تجربه می‌کنند. در روزگار مدرن، ما وحی را با استفاده از استعاره شعر می‌فهمیم. چنان‌که یکی از فیلسوفان مسلمان گفته است: وحی بالاترین درجه شعر است. پیامبر درست مانند یک شاعر احساس می‌کند که نیرویی بیرونی او را در اختیار گرفته است.
با توجه به افزایش روز افزون منابع مجازی در مورد عرفان به ویژه درباره شاعر بزرگ ایرانی مولانا جلال الدین مشهور به مولوی و بیان مطالب غیر کارشناسی درشبکه های مجازی، برآن شدیم تا با استفاده از سخنان اساتید مطرح عرفان و مولوی شناسان با اطمینان از صحت مطالب و منابع چکیده ای از شرح حکایات مثنوی، فیه ومافیه، ابیات دیوان شمس و فایلهای سخنرانی در این خصوص و سایر عرفا را در اختیار علاقمندان قرار دهیم.
